Help, die lege bladzijde staart me aan!
Zo, daar zit je dan met goede moed achter de pc, of met pen en paper voor je, naar die enge, lege bladzijde te staren. Wat nu?
Ik hou niet van die eerste lege bladzijde. Het is nogal intimiderend, alsof het wil zeggen “Kijk naar mij, kaal en leeg! Je krijgt er geen woord uit! Het gaat je nooit lukken, woehahaha! (eng lachje)”. Zo zat ik ook toen ik aan De Inlener wilde beginnen en het heeft toch wel een dag of twee geduurd voordat ik die witte bladzijde gevuld had en dus had verslagen. Hoe? Door aantekeningen op te schrijven. Gewoon, vijf of wat regels met de meest grove uitlijning voor het verhaal. Terwijl ik begon te schrijven (ik schrijf altijd in Word), schoof ik die uitlijning steeds verder naar onderen tot ik een bladzijde of twee had. Daarna heb ik de aantekeningen in een ander bestand gezet en kon ik door met mijn verhaal. Jeej! Ik had de witte bladzijde verslagen!
Korte verhalen
Ik schrijf al sinds jongst af aan en ik weet dat veel mensen dat zullen herkennen. Wat ze ook zullen herkennen is dat ze dolgraag dat ene boek willen schrijven, maar blijven steken bij korte verhalen. Ik zie het zo: korte verhalen schrijven is een geweldige oefening. Ik schrijf ze tussendoor nog steeds; soms leidt het tot ideeën, soms kan ik de informatie toepassen in een groter project en soms is het alleen voor mezelf. Hoe dan ook, zolang je woorden op papier blijft zetten ben je aan het oefenen en lekker cliché: oefening baart kunst. Zolang je schrijft, verbeter je jezelf (zie mijn blog Ik wil een boek schrijven).
Vindt je het lastig om het op te schrijven zoals je bedoelt? Ik ook! Maar het mooie ervan is dat het geen chirurgische ingreep is. Het hoeft niet in een keer goed te zijn. Schaven, herschrijven en bijwerken hoort erbij en kan altijd later. Dit geldt ook voor lange verhalen, al vind ik die persoonlijk een heel andere tak van sport. Maar wat is er dan anders aan?
Lange verhalen en notitieboekjes
Wanneer je van plan bent een lang verhaal te schrijven (voor een fantasyverhaal is dat al gauw 90.000 woorden), kom je er al snel achter dat het anders werkt dan een kort verhaal. Om te beginnen kost het natuurlijk veel meer tijd en doordat je zo lang ermee bezig bent, kun je het overzicht verliezen. Ik weet vaak niet meer wat ik aan het begin heb geschreven als ik ergens halverwege ben.
Mijn advies: koop een notitieboekje of twee… of drie… Een halve rol behang werkt ook, alleen dat is meestal lastig in een lade op te bergen (geloof me, al geprobeerd). Ik geloof dat ik een half boek op een plattegrond van de Efteling heb gepland, maar ik dwaal af… Het punt met lange verhalen is dat je ergens je informatie kwijt moet en notitieboekjes zijn daar geweldig voor.
Ik kijk nooit naar volgorde of in welke taal ik mijn ideeën opschrijf, of het nu een scene is, een uitdrukking, woorden die ik niet wil vergeten, namen of een dialoog. Ideeën komen altijd op idiote momenten, zoals in de file of als ik boodschappen doe en ik zorg er dan ook voor dat ik pen en papier bij me heb. Of een notitieapp op mijn telefoon.
Beginnen met … het einde!
Oké, dus je hebt krabbels en ideeën in je notitieboekje staan. En dan? Ik ben zelf een plotter, zoals ze schrijvers noemen die eerst een gedegen plan maken, maar zelfs als je nooit iets plant is het het meest handig om met het einde van het verhaal te beginnen. Wat? Je schrijft een boek en begint met het einde? Jazeker. Door eerst het einde te schrijven weet je welke richting je op moet. Het is als een baken in een zee van woorden en zoals ik net al zei, je wilt het overzicht niet verliezen.
Desondanks is het handig als je er voor zorgt dat je nog een en ander kan veranderen. Daar ging ik in mijn eerste versies van De Inlener volledig de mist in. Ik was halverwege het verhaal toen ik mij bedacht dat een compleet ander eind veel beter zou zijn. Zonder er op te letten wat ik had geschreven heb ik het nieuwe einde er in verwerkt en toen ik later ging herschrijven liep ik er volledig in vast. Het klopte van geen kant meer! Bij de volgende versie bedacht ik wéér een ander einde en daarna weer. Dat het verhaal van geen kant meer klopte was daarna nogal zwak uitgedrukt, natuurlijk. Uiteindelijk heeft De Inlener mede daardoor twaalf jaar (!) lang op de plank gelegen. Dus schrijf dat eind en koop een notitieboekje. Dat is de beste start die je kan maken voor je ideeën. Hoe je daaraan kom? Lees mijn volgende blog Hoe kom ik aan ideeën en kom er achter hoe dat bij mij werkt!